Vitrine

Gemmen

Universiteitsmuseum Utrecht

Collectie: daktyliotheek

Thema: archeologie

Materiaal:anorganisch

papier

Objecttype: boeken

gemmen

Omvang: 3003 objecten

In de Oudheid zijn talloze halfedelstenen tot gem bewerkt. In Egypte hadden ze bijvoorbeeld vaak de vorm van een scarabee, de heilige mestkever. Ook goden, helden, mensen, dieren, familiewapens en dergelijke zijn op zulke stenen afgebeeld. Gemmen werden als zegelsteen gebruikt. Ze werden in een ring gedragen maar later ook als juweel aan een ketting. Toen werden er ook grotere gemmen gesneden. In de Middeleeuwen werden gemmen ook als sieraad geplaatst in kruisen en andere religieuze voorwerpen. Omstreeks 1200 lieten kunstenaars het antieke voorbeeld los en gingen ze gemmen snijden met een eigen stijl. In de Renaissance (plm. 1450-1550) bloeide de belangstelling voor de Oudheid en ook voor de antieke gemmen. Vorsten en kunstenaars gingen ze verzamelen. Vooral in Italië werden toen ook veel nieuwe gesneden, waarbij de antieke als voorbeeld werden gebruikt. Ook in latere eeuwen hebben tallozen gemmen verzameld. Er werden vervalsingen van antieke gemmen gemaakt en kopieën in steen, was, lak of gips. Die belangstelling duurde tot in de negentiende eeuw. Veel kunsthistorici hebben antieke gemmen als kunstvoorwerpen bestudeerd.