Vitrine

Glasmodel Aurelia

Universiteitsmuseum Utrecht

Collectie: Blaschka

Thema: zoölogie

Materiaal: anorganisch

Objecttype: modellen

Omvang: 90 objecten

Contact: Dhr. dr. P. H. Lambers

Glasmodel van een Aurelia aurita. Gemaakt door de gebroeders Blaschka.

Bij het onderwijs in de biologie gebruikt men vanouds modellen, omdat niet altijd levende exemplaren voorhanden zijn. Dieren worden opgezet of onderge-dompeld in alcohol of andere vloeistoffen om ze te bewaren. Maar in de vloeistoffen vervagen langzaamaan de kleuren. En je kunt slakken, kwallen en andere weekdieren niet opzetten. En dus is er gezocht naar materialen om modellen te maken die levensecht lijken en lang Œop kleur‚ bewaard kunnen blijven. Was en papier-maché zijn daarvoor gebruikt. In de collectie van het Universiteitsmuseum kunt u een aantal voorbeelden daarvan vinden.

In 1853 was Leopold Blaschka (1822-1895) – een glasblazer uit Bohemen – op weg naar Amerika. Tijdens een windstilte bleef zijn schip liggen bij de Azoren. Leopold bracht zijn tijd door met het tekenen van kwallen en andere zeedieren. Hij kwam daar op de gedachte om glasmodellen van deze dieren te maken.

Het was de tijd waarin Œiedereen‚ sprak over de theorieën van Darwin. Volgens hem was de mens voortgekomen uit andere, minder ingewikkelde dieren. Om dit te onderzoeken, bestudeerden geleerden die eenvoudigere wezens. Voor het onderwijs konden zij modellen gebruiken. En die kon Blaschka leveren.

Wetenschappelijk verantwoord

In 1863 bestelde het Natuurhistorisch Museum in Dresden een aantal glazen zee-anemonen bij Blaschka. Samen met zijn zoon – Rudolf Blaschka (1857-1939) – heeft hij sedertdien glasmodellen gemaakt van ruim 700 lagere diersoorten.

Het zijn tot in de kleinste details nauwkeurige afbeeldingen, ook van microscopisch kleine wezens die zij dan sterk vergroot uitbeeldden. De Blaschka‚s hebben minutieus studie gemaakt van de planten en dieren voordat zij er een model van maakten.