Vitrine

Droog preparaat Bleuland

Universiteitsmuseum Utrecht

Collectie: Anatomie /Bleuland

Dit gedroogde been maakt onderdeel uit van de collectie anatomische preparaten van mens en dier, die medicus en anatoom professor Jan Bleuland (1756-1838) aanlegde. Hoewel Bleuland weinig gegevens over zijn werkwijze achtergelaten heeft, mogen we ervan uitgaan dat hij het gedroogde been zelf heeft gemaakt.

Al tijdens zijn studie in Leiden maakte aankomend medicus Bleuland preparaten om zijn kennis van de menselijke anatomie te vergroten. Na zijn vestiging als stadsdokter in Gouda bekwaamde hij zich verder in deze prepareertechnieken.

Bleuland maakte gebruik van specifieke kleuringen en opspuittechnieken om bepaalde delen in een preparaat duidelijker te laten uitkomen. Zo kon hij het vaatstelsel in een geïsoleerd deel van een been zichtbaar maken door er was in te spuiten. Of hij spoot kwik in de zogenaamde watervaten, waardoor hij in staat was onderzoek te doen naar het verloop van de lymfevaten. Ook bij zijn preparaten op ‘sterk water’ kleurde Bleuland specifieke weefsels door kleurstof in te spuiten. Hij bewaarde de lichaamsdelen in speciaal daartoe vervaardigde ronde glazen potten afgedekt met lak.

Als hoogleraar in Harderwijk en vanaf 1795 in Utrecht gebruikte Bleuland zijn verzameling vooral als illustratie bij het geneeskundig onderwijs.

Toen in 1815 bij Koninklijk Besluit werd verordend dat ‘aan elk der hooge scholen’ kabinetten moesten komen ten behoeve van het onderwijs in de geneeskunde en anatomie, was koning Willem I bereid de verzameling van Bleuland voor ƒ 25.000 te kopen. Hij schonk deze aan de Universiteit Utrecht. Dankzij de aankoop is zowel het Museum Bleulandinum in het UMC Utrecht als het museum van de Universiteit Utrecht een topcollectie rijker.